Fundusze
inwestycyjne

Fundusz inwestycyjny

Jest forma wspólnego inwestowania polegająca na zbiorowym lokowaniu środków pieniężnych (w bardziej skomplikowanych rozwiązaniach możliwe są wpłaty w postaci np. papierów wartościowych) wpłaconych przez uczestników funduszu. Uczestnikami mogą być zarówno osoby indywidualne (osoby fizyczne), jak i osoby prawne (np. przedsiębiorstwa, miasta, gminy, związki wyznaniowe) oraz podmioty nie posiadające osobowości prawnej.Idea funduszy inwestycyjnych bierze się z pomysłu wspólnego inwestowania wprowadzonego w Holandii w 1774 r. przez holenderskiego kupca i pośrednika Abrahama van Ketwich. Dopiero w 1868 r. powstał pierwszy nieholenderski fundusz: the Foreign and Colonial Government Trust (Wielka Brytania). W USA fundusze rozpoczęły działalność w latach 20. XX w. (Investment Funds, Mutual Funds). W Europie lokalne regulacje tworzą różnorodne formy wspólnego inwestowania: niemieckie Specialfonds, francuskie SICAV i OPCI.
Na światowym rynku finansowym wyróżnić można kilka typów funduszy inwestycyjnych. Podstawowe typy to:

• fundusze otwarte, FIO (tj. fundusze o zmiennej liczbie tytułów do uczestnictwa w funduszu jednostek uczestnictwa)
• fundusze zamknięte, FIZ (tj. fundusze o zasadniczo stałej liczbie tytułów uczestnictwa certyfikatów inwestycyjnych).

Dodatkowo w Polskich warunkach istnieje jeszcze jeden typ funduszu inwestycyjnego: Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty (SFIO), będący połączeniem funduszu otwartego i funduszu zamkniętego.
Wyróżnić można również:
fundusze tzw. statutowe tj. będące spółką o zmiennym kapitale akcyjnym (np. amerykańskie mutual funds lub francuskie SICAV) lub tzw. typy umowne – tj. sytuacje, gdy fundusz jest wyodrębnioną masą majątkową (np. amerykańskie – Unit Investment Trusts, francuskie – FCP lub niemieckie – Investmentfonds).

Kryterium obszaru inwestycji

Inny podział funduszy inwestycyjnych dotyczy obszaru inwestycji:

• przez pryzmat typu nabywanych papierów inwestycyjnych: rynek akcji, rynek obligacji, rynek pieniężny, rynek nieruchomości 
• z perspektywy lokalizacji emitentów:, rynek krajowy, rynek europejski, rynki poszczególnych kontynentów, rynek globalny
• z perspektywy cech emitentów: branżowe, charakter etyczny emitentów

Fundusze inwestycyjne różnią się między sobą poziomem ryzyka i związanym z nim rodzajem instrumentu finansowego, w który lokują swoje aktywa. Różnice dotyczą także horyzontu czasowego inwestycji i celów inwestycyjnych. Nie ma dwóch identycznych funduszy inwestycyjnych.

Kryterium celu inwestycyjnego

Cel, do którego powinien zmierzać fundusz inwestycyjny realizując swoją politykę inwestycyjną. Jest to określona w statucie generalna wytyczna, jaką powinien kierować się fundusz w realizacji polityki inwestycyjnej. Dopuszczalne cele inwestycyjne funduszu otwartego lub specjalistycznego otwartego określa ustawa. Mogą to być:

• ochrona realnej wartości aktywów funduszu,
• osiąganie przychodów z lokat netto funduszu oraz
• wzrost wartości aktywów w wyniku wzrostu wartości lokat.

Cele inwestycyjne funduszy zamkniętych mogą być określone dowolnie.